Po Środku, czyli zimowa impreza Mazury24 już w styczniu 2025
Wilkasy / Port PTTK Wilkasy / 16:00
Planujecie urlop na Mazurach? Nie chcecie spędzać czasu tylko na żeglowaniu, plażowaniu czy zabawach w tawernach? Oto nasza podpowiedź na siedem wspaniałych zabytków techniki, które koniecznie trzeba zobaczyć będąc na urlopie na Mazurach.
Mazury to wspaniały region. Pełen przepięknych jezior, kanałów, urokliwych miasteczek, wielu zabytków kultury, sztuki czy architektury. Tu nie sposób się nudzić i Mazury mają setki tysięcy wielbicieli, nie tylko w naszym kraju.
Warto wiedzieć, że region ten – pocięty akwenami i kanałami, już w XIX wieku zaczął przechodzić gruntowną modernizację technologiczną, związaną głównie z budową trakcji kolejowej. Kolej łączyła ze sobą poszczególne miasteczka i dała impuls do rozwoju gospodarczego Mazur.
Jednak nie tylko infrastruktura kolejowa na Mazurach prężnie się rozwijała. Również pojawiały się ciekawe rozwiązania związane z transportem wodnym.
Do dziś zostały po tym okresie ciekawe, nietypowe, imponujące a na pewno wart obejrzenia zabytki techniki XIX i XX wieku.
No to zaczynamy!
Na pierwszy ogień nastrasza z budowli architektonicznych. Zaglądamy do Reszla, i docieramy do gotyckiego mostu. Mamy tu właściwie dwa tego typu obiekty, wybudowane w średniowieczu przecinają niewielką rzekę Sajnę. Warto też wiedzieć, że to najstarsze tego typu murowane mosty w Polsce. Z racji różnić w wielkości nazywane „wysokim” i „niskim”.
Most wysoki, murowany, wzniesiony w drugiej połowie XIV wieku. Zbudowany na bazie przęseł w kształcie łuków. Przechodził wielokrotnie modernizację. Konstrukcja obiektu wsparta jest na czterech filarach. Co ciekawe w XIX wieku wnętrze mostu zaadaptowano na cele mieszkaniowe dla ludzi ubogich – stąd też powiedzenie „mieszkać pod mostem”. W moście prawdopodobnie zlokalizowano również cele więzienne. Całkowita długość mostu wynosi 34,9 m., wysokość 17 m, natomiast szerokość 7,40 m.
Most niski, również wybudowany w XIV wieku, oddalony jest o 100 metrów od mostu wysokiego. Jako budulca użyto cegieł i kamieni. Powstał na bazie arkady. Później przebudowany. Długość mostu to ok 20 m, szerokość 7,2 m, natomiast wysokość 3,4 nad lustrem wody. Rozpiętość przęsła wynosi 3,02 m. Do dziś most zachował oryginalną konstrukcję gotycką.
Jak własnoręcznie przesunąć 100 ton? Odpowiedź znajdziemy w Giżycku, a konkretnie przy jedynym tego typu obiekcie mostowym w Europie. Niezwykły zabytek techniki, który powstał w XIX wieku i do dnia dzisiejszego funkcjonuje.
Został zbudowany w 1898 r. w celu zapewnienia dojazd z Giżycka do Twierdzy Boyen. Ma ponad 20 metrów długości i 8 szerokości i jest otwierany 12 razy dziennie: 6 razy dla ruchu wodnego i 6 razy dla ruchu kołowego. Przęsło jest jedno i nie podnosi się do góry, ale odchyla w bok o 90 stopni. Ustawia się równolegle do nabrzeża kanału. Dzięki specjalnemu, oryginalnemu mechanizmowi 100 tonowy most może obsługiwać ręcznie jeden operator. Cała operacja otwierania mostu zajmuje około 5 minut. U osoby obsługującej most można otrzymać specjalny certyfikat – pieczęć obecności na tym obiekcie.
Stanowi jedną z największych atrakcji miasta ściągając tysiące turystów.
Most, zlokalizowany w gminie Węgorzewo, stanowi niezwykłą atrakcję turystyczną tego regionu. Rozciąga się pomiędzy brzegami dwóch jezior: Dargin i Kirsjaty.
Jest wspaniałym miejscem widokowym na piękną okolicę tych dwóch akwenów. Most Sztynorcki to największa przeprawa na terenie województwa warmińsko-mazurskiego, znajdująca się na styku dwóch jezior - Mamry i Dargin, w ciągu drogi powiatowej. Jego długość to 128 metrów.
Obiekt niedawno przeszedł wymagany remont przęseł. Most Sztynorcki leży na szlaku rowerowym Mała Pętla Mamr. Blisko stąd do plaży w Harszu i do Sztynortu, w którym znajduje się słynny, obecnie zrujnowany, pałac Lehndorffów, największy w regionie port Sztynort oraz aleja dębowa.
W Puszczy Rominckiej, obejmującej północną części Suwalszczyzny istniała kiedyś linia kolejowa Gołdap - Żytkiejmy. Na tej trasie znajduje się kilka wyjątkowo ciekawych ze względu na rozwiązania architektoniczne mostów kolejowych. Niezwykle interesujące są obiekty w Kiepojciach nad rzeką Bludzią i w Botkunach.
Niezwykle interesujące są mosty w Kiepojciach nad rzeką Bludzią i w Jurkiszkach nad rzeką Jarką.
Parę wysokich na 15m i długich na 50 m trzyprzęsłowych mostów, ukrytych głęboko w lesie. Sprawiają wrażenie konstrukcji pozostałej po jakimś niezbadanym kataklizmie. Szare, surowe mosty tkwią w krajobrazie chaszczy, mchów i kamieni, wydają się być pochłaniane przez naturę.
Ta podwójna konstrukcja mostowa była wzorowana prawdopodobnie na obiektach budowanych na zachodzie Niemiec, w Austrii, Francji i Szwajcarii i umożliwiała, w przypadku zniszczenia pierwszego mostu, szybkie ułożenie na istniejącym nasypie drugiego toru.
Kilkaset metrów obok miejscowości Kiepojcie znajdziemy się mosty kolejowe spinające brzegi rzeki. Most południowy został wybudowany jeszcze przed wybuchem I Wojny Światowej, północny powstał w 1918 roku. Na zachodnim brzegu rzeki pod mostami zachowała się droga, której nasyp został umocniony korzeniami posadzonych w tym celu drzew i oznaczony kamieniami. A na północ od Kiepojci znajdziemy pojedynczy wiadukt kolejowy nad drogą. Na zachodnim brzegu rzeki pod mostami zachowała się droga, której nasyp został umocniony korzeniami posadzonych w tym celu drzew i oznaczony kamieniami. Mosty w Kiepojciach zwane są czasem „Małymi Stańczykami”.
Najmniejszym i najtrudniejszym do znalezienia jest para mostów w Botkunach nad rzeka Jarką, parę kilometrów na wschód od Gołdapi. Wysokie na 25 metrów obiekty są obecnie ukryte w dość gęstym lesie. Do jednego z nich prowadzi piaszczysta droga.
Monumentalna, ponura, tajemnicza ale i fascynująca. Pozostałość po dominacji III Rzeszy w Europie jest też symbolem tajemniczości, jaka towarzyszy Kanałowi Mazurskiemu. Dlatego będąc w tym rejonie Mazur warto obejrzeć zaporę na tym obiekcie.
Potężna, betonowa budowla, ze śladami pozostałościami symboliki III Rzeszy – jeszcze do teraz budzi grozę i atmosferę tajemniczości, która towarzyszy domysłom nad faktycznym planem rozbudowy Kanału Mazurskiego.
Śluza w Leśniewie Górnym ma 46 metrów długości, 7,5 metra szerokości i 17-metrowy spad. Została ukończona w około 30% (70 % wg innych danych). Na frontowej ścianie śluzy widać wgłębienie, w którym miał być umieszczony symbol niemieckiego orła. Obecnie na terenie śluzy działa park linowy. Można dzięki temu specjalnym pomostem dotrzeć na górę tego obiektu i obejrzeć jego monumentalną formę lub skorzystać z bardziej ekstremalnych przygód, korzystając ze zjazdów po linach. Jest to też pewna forma zwiedzenia tego obiektu. Na pewno skorzystanie z parku linowego pozostawia niezapomniane wrażenia.
By obejrzeć obiekt trzeba wybrać się na spacer z Mamerek, idąc pięknym lasem około 40 minut. Samochód natomiast można zostawić na parkingu przy drodze Węgorzewo – Srokowo-Kętrzyn i na piechotę dotrzeć do śluzy (dystans około 1 kilometra).
Pozostałość ciekawej architektury komunikacji kolejowej w północnej części Mazur. W miejscowości Stańczyki możemy podziwiać potężne wiadukty nieczynnej linii kolejowej Gołdap – Żytkiejmy na odcinku 31 km. Architekturą oba mosty nawiązują do rzymskich akweduktów i są najwyższą tego typu konstrukcją w Polsce.
Mosty powstały w latach 1912-1918. Obiekty mają konstrukcję żelbetową, pięcioprzęsłową o równych łukach o wysokości 15 metrów. Są dla siebie bliźniacze. Zaprojektowali je architekci z Włoch.
Konstrukcja mostów charakteryzuje się doskonałymi proporcjami. Filary natomiast ozdobione są elementami wzorowanymi na rzymskich akweduktach w Pont du Gard. Dlatego oba mosty kolejowe nazywane są często „Akweduktami Puszczy Rominckiej”.
Długość to 200 metrów a wysokość dochodzi do 36 metrów. Przecinają dolinę rzeki Błędzianki. Były częścią potężnej magistrali kolejowej łączącej Czersk z Litwą i przechodziła przez Mazury. Jednak w wyniku działań wojennych (I wojna światowa) tej potężnej inwestycji kolejowej zaniechano. Mosty stanowiły element lokalnej trasy kolejowej.
W tym zestawieniu nie mogło oczywiście zabraknąć słynnej już śluzy Guzianka, a właściwie już można mówić o dwóch śluzach – starej, zabytkowej i nowej, dopiero co wybudowanej. Oczywiście będzie mówić o tej pierwszej.
Wybudowana w 1879 r. Początkowo wykonana z drewna. W 1899 r. zyskała ściany z cegieł i kamieni. Jest to śluza komorowa pomiędzy jeziorami Guzianka Mała i Bełdany. Rocznie śluzuje tu ponad 20 tysięcy jachtów. Traktowana jest jako atrakcja turystyczna i zabytek hydrotechniczny. Funkcjonuje nieprzerwanie od ponad 100 lat.
Śluza Guzianka jest bardzo ważna dla żeglugi po Wielkich Jeziorach Mazurskich. Łączy bowiem główne skupisko jezior mazurskich z miastem Ruciane-Nida, z jeziorem Nidzkim oraz wieloma mniejszymi akwenami wodnymi w tym regionie. Jej długość to 44 metry. Jednostki pływające pokonują dzięki niej różnicę prawie dwóch metrów w poziomie wody.
Przeprawa trwa od 10 do 20 minut i mogą przepływać tu zarówno większe jednostki Żeglugi Mazurskiej jak i kajaki. Wrota górne zostają otwarte i jachty wpływają do komory śluzy. Jednorazowo w komorze znajduje się około 20 jachtów. Po zamknięciu wrót górnych zostaje wyrównany poziom wody w komorze, poprzez wypuszczenie wody z komory, z poziomem jeziora znajdującego się niżej. Wówczas zostają otwarte wrota dolne. Gdy wszystkie jachty wypłyną ze śluzy proces powtarza się w drugą stronę.
Serwis mazury24.eu nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy i opinii. Prosimy o zamieszczanie komentarzy dotyczących danej tematyki dyskusji. Wpisy niezwiązane z tematem, wulgarne, obraźliwe, naruszające prawo będą usuwane.