Po Środku, czyli zimowa impreza Mazury24 już w styczniu 2025
Wilkasy / Port PTTK Wilkasy / 16:00
Które z miast na Mazurach jest najstarsze? Może Mikołajki, Pisz, Giżycko czy Węgorzewo? Niestety nie. Najstarszym miastem w tym regionie jest…Pasym. Przy tej okazji przypominamy historię najpopularniejszych miast na Mazurach, cały zaś materiał podzieliliśmy na dwie części.
Mazurskie miasta są piękne, historyczne, pełne wspaniałych zabytków – to niewielkie, ale bardzo klimatyczne miasteczka, które zawsze warto odwiedzić. W każdym z nich znajdziecie naprawdę wiele wspaniałych atrakcji.
Które z miast na Mazurach jest jednak najstarsze? Które było tu pierwsze? Jak się okazuje, najstarszym miastem w tym pięknym regionie jest Pasym.
Historia tego miejsca zaczyna się na długo przed panowaniem Zakonu Krzyżackiego. Pierwotnie ziemie te zamieszkiwał pruski szczep Galindów, który w latach 800–1300 posiadał tu liczne osady i grody. Jeden z nich – znany jako Okrągła Góra – zlokalizowany był na półwyspie Gajka wrzynającym się w wody jeziora Kalwa. To nie było jednak spokojne miejsce. W latach 992–1223 tereny te były areną działań wojennych pomiędzy wojskami polskimi a Prusami.
Najpierw ulokowano w tym miejscu wieś kościelną biskupów warmińskich - Heinrichswalde (Henrykowo). Samo miasto powstało dość szybko, bo w 1386 r. lokowane tu na prawie chełmińskim przez wielkiego mistrza Konrada Zöllnera. Z nadaniem praw miejskich miejscowość otrzymała nową nazwę od nazwiska komtura elbląskiego Zygfryda Walpota von Bassenheima. Forma ta ewoluowała potem do postaci Passenheim.
Nie tylko Pasym na Mazurach warto poznać. Zobaczcie również jaką ciekawą historię mają inne, wielowiekowe mazurskie miasta.
Niedaleko Giżycka położona jest urokliwa miejscowość o nazwie Wydminy. Doskonale znana turystom odwiedzającym Mazury. Wieś miała zawsze aspiracje stać się ośrodkiem miejskim. Ponadto to miejscowość o wspaniałej historii.
Niewielka, urokliwa mazurska miejscowość położona tuż obok jeziora Wydmińskiego. W bogatej historii tego miejsca, sięgającej czasów prehistorycznych były liczne wzloty i upadki jakże charakterystyczne dla wielu podobnych miejscowości na Mazurach.
Wydminy były miejscem przebywania ludzi już w okresie neolitu. Z badań archeologicznych wiadomo, że były to wędrujące grupy, trudniące się rybołówstwem oraz myślistwem.
Z czasem osadnicy tych ziem zaczęli uprawę ziemi i na stałe zasiedlili ten region. W XIII w. pojawili się jednak Krzyżacy, którzy zajęli i zniszczyli gród pruski Wydemyns.
Obecnie Orzysz, przed II wojną światową Arys. Urokliwe miasteczko na Mazurach, które znane jest głównie z poligonu wojskowego. Ma jednak długą, ciekawą i trudną historię, zresztą jak większość mazurskich miejscowości.
Przed przybyciem na te ziemie Zakonu Krzyżackiego tereny obecnego Orzysza zamieszkiwali członkowie pruskiego plemienia Galindów.
Prawdopodobnie początkiem obecnego miasta Orzysz był zajazd przy drodze łączącej Ełk z Warmią. Historia miejscowości rozwiniętej przy zajeździe sięga początków XV w. Przywilej lokacyjny ustanowił Konrad von Erlichshausen – 2 marca 1443 nakazał ulokować nad jeziorem Aris osadę o nazwie Neudorf (pol. Nowa Wieś).
W roku 1329 komtur bałgijski, na dawnych ziemiach plemienia pruskich Bartów, zbudował strażnicę, prawdopodobnie na miejscu grodu o pruskiej nazwie Rast. Krótko potem w pobliżu zaczęła powstawać osada. Już w 1330 rozpoczęto budowę kościoła św. Katarzyny (rozebrany w XIX wieku). W 1345 r. strażnicę zniszczył najazd Litwinów.
Zakon już w 1350 zdołał odbudować osadę i rozpoczął budowę murów obronnych.
Prawa miejskie Kętrzynowi nadał w dniu 11 listopada 1357 komtur bałgijski Henning Schindekopf. W obrysie murów od strony południowej wybudowano warowny kościół św. Jerzego i zamek krzyżacki. Miasta bronić miało 13 baszt, w murach zbudowano dwie bramy: Wysoką, Młyńską i furtę Wodną. Prawa miejskie Kętrzyna zostały potwierdzone w 1378 roku.
Zaczątkiem obecnego miasta był zameczek myśliwski Olecko. Akt lokacyjny dla miasta został wydany z datą 1 stycznia 1560 r. Niektórzy historycy niemieccy łączą założenie Olecka ze spotkaniem w zamku myśliwskim księcia Albrechta w 1560 r. z królem polskim, Zygmuntem Augustem. Okazją do spotkania miało być wspólne polowanie w puszczy.
Na pamiątkę spotkania postanowiono założyć dwa miasta w po obu stronach granicy – po stronie polskiej Augustów (od imienia króla), po pruskiej – Margrabowa (od tytułu księcia Albrechta).
Teren, na którym powstało Mrągowo nosił nazwę Galindii - od nazwy staropruskiego plemienia, zamieszkującego w średniowieczu obecną ziemię mrągowską. W roku 1348 w miejscu, gdzie obecnie leży Mrągowo, Krzyżacy założyli strażnicę zabezpieczająca siedzibę Zakonu Krzyżackiego, znajdującą się w odległym o 5 km Szestnie.
Niedokończone badania archeologiczne w latach 30-tych prowadzone przez archeologów z Uniwersytetu Królewieckiego potwierdziły legendę przekazywaną z pokolenia na pokolenie, że pierwsza osada znajdowała się na wyspie jeziora Czos (obecnie Półwysep Ostrów).
Mrągowo w swojej historii było bardzo doświadczone nie tylko przez konflikty zbrojne, ale również przez nieszczęśliwe zdarzenia.
Wkrótce przypomnimy Wam historię – opisaną i na zdjęciach – kolejnych mazurskich miast.
Serwis mazury24.eu nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy i opinii. Prosimy o zamieszczanie komentarzy dotyczących danej tematyki dyskusji. Wpisy niezwiązane z tematem, wulgarne, obraźliwe, naruszające prawo będą usuwane.
Kiedy powstała Ostróda?
Władze krzyżackie w roku 1341 utworzyły osobne komturstwo ostródzkie – jeden z 27 okręgów w państwie. Prawo miejskie chełmińskie otrzymała Ostróda prawdopodobnie w 1329 roku od komtura dzierzgońskiego Lutra z Brunszwiku. Informacje dotyczące tego dokumentu zachowały się w potwierdzeniach lokacji z lat 1335 i 1348.