Po Środku, czyli zimowa impreza Mazury24 już w styczniu 2025
Wilkasy / Port PTTK Wilkasy / 16:00
Gratka dla miłośników Mazur, historii regionu i opuszczonych miejsc, które niegdyś były zamieszkane. Niedaleko Jedwabna znajdują się pozostałości Małgi – wsi, która miała swoje miejsce w historii Mazur. Obecnie niestety nikt już tu nie mieszka, zabudowania w większości zostały rozebrane, a przyroda upomina się agresywnie o swoje miejsce.
Małga to wioska o ciekawej, sięgającej pruskich czasów historii. Jest to też miejsce związane z historią Polski. Opisana została w powieści Stefana Żeromskiego - “Popioły’. Małga pojawia się również na kartach współcześnie wydawanych powieści, między innymi w “Cyrografie”, Jerzego Woźniaka. To również miejsce symboliczne. Samotna wieża kościoła otoczona jest roślinnością, która stopniowo pochłania resztki budynków tej niegdyś dużej wsi.
Osadnictwo na terenie Małgi istniało już prawdopodobnie w czasach przed krzyżackich. Wieś istniała już w 1343 roku, jej nazwa pochodzi od pruskiego słowa Malien, którym Prusowie określali rzekę Omulew. Małgę nazywano też Rudą. Korzystny wpływ na rozwój wsi miały trzy jeziora, w tym: Jezioro Karasiowe i Małdzki Staw. Były to spore rozlewiska (dwa pierwsze na Omulwi) powstałe w wyniku spiętrzenia wody na potrzeby działającej tu kuźni.
Dzisiaj po jeziorach tych zostały tylko łąki i bagna ale w przeszłości mieszkańcy Małgi trudnili się rybołówstwem.
Małga była też znacznym ośrodkiem pozyskiwania i przetopu rudy darniowej. 25 czerwca 1403 roku na zamku w Nidzicy komtur ostródzki Hans von Schönfeld wystawił przywilej dla mistrza hutniczego Eckarta, zezwalający mu na prowadzenie tu kuźnicy. Rudę darniową w Małdze wytapiano do około 1800 roku. 16 sierpnia 1450 roku mieszkańcy Małgi złożyli hołd nowo wybranemu wielkiemu mistrzowi Ludwigowi von Erlichshausenowi.
W 1579 roku Małga obejmowała 12 łanów. 13 czerwca 1618 roku Conrad Burken otrzymał przywilej na połów ryb na Małdzkim Stawie i Jeziorze Karasiowym, a w 1717 roku Małgę określono w dokumencie katastralnym jako wieś szkatułową i rybacką.
W 1939 roku w Małdze były 92 domy oraz 481 mieszkańców.
W 1954 r. wszyscy mieszkańcy Małgi zostali wysiedleni, a wieś rozebrano. Jej obszar stał się częścią poligonu w Muszakach.
Na podstawie informacji Powiat Szczytno - rozmowa z Witoldem Olbrysiem.
Serwis mazury24.eu nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy i opinii. Prosimy o zamieszczanie komentarzy dotyczących danej tematyki dyskusji. Wpisy niezwiązane z tematem, wulgarne, obraźliwe, naruszające prawo będą usuwane.
https://austeria.pl/produkt/zagubione-wioski-puszczy-piskiej-tom-ii/